«کرونا» و فرصت‌های یک بحران

پایگاه رهنما:

در میان همه سخنانی که از «حاج قاسم» ملت ایران به یادگار مانده و خواندن و شنیدنش، جان علاقه‌مندانش را آرام می‌کند و امیدشان را به آینده افزایش می‌دهد، شاید این سخن او بیشتر از دیگر صحبت‌هایش شنیدنی و قابل‌تأمل باشد که می‌گوید: «فرصتی که در دل بلا‌ها و سختی‌ها وجود دارد، به‌مراتب بیشتر از تهدیدهاست؛ اگر نترسیم و نترسانیم ...». برای این سخن سیدالشهدای مقاومت، هم مصادیق و نمونه‌های زیادی می‌توان ردیف کرد، اما شاید عینی‌ترین نمونه و مثال آن، همین بلای عالم‌گیر کرونا باشد که حالا یک سال و چند ماه است دامن‌گیر کشور ما هم شده و بیش از ۷۰ هزار هم‌وطن را از ما گرفته و بیش از دو میلیون نفر را هم گرفتار بیماری کرده است.
علاوه بر این، محدود شدن سفر‌ها و دیدوبازدید‌ها و خسته شدن تدریجی همه ما درگیر و دار محدودیت‌های اجتماعی و از همه بدتر، آسیب خوردن به معیشت و کسب‌وکار عده‌ای از هم‌وطنان هم به سلسله مصائب و گرفتاری‌های کرونا اضافه کرده است.
همه باید تلاش کنیم تا هرچه زودتر بساط این ویروس منحوس و این بلای جدید، از سر جامعه‌مان جمع شود، اما طرح این سؤال هم بد نیست که آیا روی دیگر سکه کرونا هم بد است؟ یا به تعبیر بهتر، آیا در دل سختی‌ها و تلخی‌های این بیماری فراگیر، خوبی‌ها و فرصت‌هایی وجود ندارد که بتوان از آن بهره گرفت؟ بدون تعارف و شعار زدگی، پاسخ مثبت است! کرونا روی دیگری هم دارد که نباید از آن غفلت کرد.
شاید تا پیش از شیوع بیماری کرونا – با وجود پیشرفت چشمگیر در حوزه بهداشت و درمان و فرهنگ بهداشتی جامعه – مانند امروز، مراقب سلامتی و بهداشت عمومی جامعه نبودیم، اما کرونا با همه دردسر‌ها و مصائبش، این تلنگر را به همه ما زد که در برخی عادت‌های رفتاری‌مان در زندگی فردی و اجتماعی تجدیدنظر کنیم و این یعنی، ارتقاء سطح بهداشت عمومی جامعه و کاهش هزینه‌های درمان.
از طرف دیگر، تجربه تلخ کرونا و کسادی کسب‌وکار گروه‌هایی از مردم به دلیل وضع محدودیت‌های اجتماعی، با همه تلخی‌هایش این فرصت را هم پدید آورد که در قالب برنامه‌هایی مانند رزمایش‌های همدلی و کمک مؤمنانه، بیشتر از قبل به یاری همدیگر بشتابیم و با حفظ آبرو و منزلت اجتماعی اقشار مستضعف و کمتر برخوردار، هرکدام به سهم خودمان دردی از دردهایشان را کم کنیم.
کمترین ثمره این خیزش عمومی، افزایش هم‌افزایی و انسجام اجتماعی است که در روزگار کنونی و در مواجهه با بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی، از نان شب هم واجب‌تر است.
از سوی دیگر، شیوع این بیماری خطرناک و مزاحم، فرصتی شد تا بیشتر از قبل قدر زحمات و تلاش‌های مدافعان سلامت و خدمتگزاران عرصه بهداشت و درمان را بدانیم و این قدرشناسی، هم آموزه‌ای دینی و مکتبی است و هم فرهنگ اجتماعی مترقی و کارآمدی است که نتیجه آن در سال‌های بعد بیشتر از زمان حاضر معلوم خواهد شد.
علاوه بر همه این‌ها، شیوع کرونا زمینه‌ای را فراهم کرد تا یک همت عمومی در جامعه علمی و دانشگاهی کشورمان برای تولید واکسن این بیماری و فتح قله‌های جدید پیشرفت علمی و فناوری ایجاد شود. این خیزش عمومی، در ادامه موفقیت‌های علمی چشم‌گیری که در دوران بعد از انقلاب اسلامی تاکنون رقم خورده – از جمله کسب رتبه ۱۵ تولید علم جهان در سال ۲۰۱۹ میلادی، بر اساس اعلام پایگاه علمی استنادی اسکوپوس – می‌تواند نویدبخش موفقیت‌های جدیدتر در پیشرفت علوم پزشکی کشورمان باشد.
باز هم لازم است این نکته را با همدیگر تکرار کنیم که بیان این توفیقات و فرصت‌ها، به معنای نادیده گرفتن برخی سوء مدیریت‌ها و ناهماهنگی‌ها در مدیریت اپیدمی و یا ندیدن تلخی‌های ناشی از مریضی و فقدان عزیزانمان نیست؛ بلکه به معنای دیدن فرصت‌های امیدآفرین و طلایی است که از دل بحران‌ها و سختی‌ها بیرون می‌آید تا با فهم درست این حقیقت، زندگی جدیدی را برای روز‌های بعد از کرونا طراحی کرده و رقم بزنیم. به مدد الهی کرونا را شکست می‌دهیم و دست به دعا برمی‌داریم که خداوند مهربان، هرچه زودتر شر آن را از سر ما و همه مردم جهان کم کند، اما دستاورد‌های این جهاد عظیم را هم قدر می‌دانیم و در زندگی فردی و اجتماعی‌مان از آن‌ها بهره می‌گیریم.